T2FD

Zmierzyłem się w końcu z demonizowaną przez wszystkich anteną T2FD, ale zacznijmy od początku.

Antena ta zostałą opracowana na użytek wojska przez United States Navy pod koniec lat 40-tych. Antena ta charakteryzuje się szerokopasmowością (1:6) oraz dużą odpornością na zakłócenia. Z tego też względu w końcowym efekcie pozostano jedynie przy tej antenie. Pierwszy raz w prasie radioamatorskiej została opisana przez W3HH w QST w 1949 r., przez co często znana jest jako "antena W3HH". Zapomniana na wiele lat, powróciła do łask na początku lat 80-tych .

Nie każdy ma możliwość zainstalowania całego pola antenowego, najbardziej odczuwają to krótkofalowcy z dużych miast. Dochodzi do tego także smog elektroniczny jaki nas otacza, co potęguje napływ tanich urządzeń elektronicznych z wytanionymi przetwornicami generującymi śmieci w prawie całym widmie fal krótkich. Ze względu na moją lokalizację która pozwala mi na montaż anteny jedynie w obrębie dachu budynku padło na T2FD. Antena ta nazywana także "ściśniętym rombem" jest anteną podobnie jak antena rombowa czy szeroko przez nas stosowany "beverage" (TAK - beverage-a także możemy używać jako anteny nadawczej :-) ) anteną z falą bieżącą. Każdy kto takich anten używał docenia ich walory odbiorcze.

Jak każda antena szerokopasmowa, tak i ta ma pewne minusy. Do 30% mocy wytracana jest na rezystorze terminującym, z czego wartość ta rośnie drastycznie po przekroczeniu punktu konstrukcyjnego założonego w trakcie projektowania anteny.
Nie nalezy jednak się tym przerażać i jak wielu kolegów dyskryminować i demonizować tej anteny.
Na początek polecam lekturę analizy Marcina SP5JNW pod tytułem "Anteny psują się od ziemi" :
http://sp5jnw.sem.pl/technika/Antpsuj/Antpsujziem.pdf
Zwróćcie uwagę że stosowanie anten LW czy dipoli strojonych skrzynką antenową generuje także wiele strat. Dipol nigdy nie ma 100% sprawności, a w niekorzystnych warunkach tłumienie skrzynki antenowej może wynieść ponad 12dB.
W moim przypadku od pasma 160m do 6m udało się uzyskaś WFS w zakresie od 1:1,3 do 1:2,5. Najgorsze wyniki uzyskałem w paśmie 40m oraz 17m, na reszcie pasm nie przekroczyłem 1:1,7, tu także należy zaznaczyć że antena z dopaowaniem 1:1,1 niekoniecznie jest dobrą anteną, a w przypadku zastosowań wojskowych normą jest dopasowanie nie przekraczające 1:3.

Pasmo	CW	SSB
160m	1,2	1,4
80m	1,2	1,4
40m	2,2	2,1
30m	1,3
20m	1,7	1,5
17m	2,4	2,5
15m	1,4	1,4
12m	1,3	1,3
10m	2,1	1,5
6m	1,3	1,3

Na początek musimy policzyć wymiary anteney :

Całkowita długość: 100/f
Odstęp pomiędzy ramionami: 3/f

f - dolna częstotliwość graniczna w MHz
Wynik uzyskujemy w metrach.


Kolejnym "trudnym" tematem jest dobór rezystora terminującego. Przekopałem zasoby internetu wszerz i wzłuż, natknałem się na wiele informacji, ale w większości pojawił się wspólny mianownik.:
1. Wartość rezystora jest elementem krytycznym. ( przy zasilaniu linią 50 ohm nawet +/-5ohm)
2. Większe wartości są bardziej tolerancyjne.
3. Do uzyskania poprawnych wyników wartość rezystora zasze była większa niż wynikająca ze stopnia transormacji.

Stopień transformacji	Impedancja wejściowa	Rezystor terminujący
6:1	300 ohm	390 ohm
9:1	450 ohm	500 ohm
12:1	600 ohm	650 ohm

Ze względu na łatwą dostępność i rozsądną cenę wybrałem impedancję 450 ohm. Do budowy rezystora obciążającego użyłem dwóch rezystorów bezinukcyjnych (stanowczo odpadają rezystory drutowe) 1kohm 50W co daje nam możliwość dostarczenia nawet 300W mocy. Rezystory znajdziecie np. tutaj : https://www.wekton.pl/rto50f1k/p,13535 Zostały one zainstalowane na radiatorze i schowane w typowej rurce kanalaizacyjnej 50-tce.

Pomimo iż rezystor terminujący pozwala na dostarczenie sporej mocy, transformator został wykonany w wersji QRP, ponież moje radio i tak nie dostarcza więcej niż 10-12W (Elecraft KX3).

Po wpisaniu w goole BALUN 1:9 wyświetla nam się sporo wyników. Niestety większość zdjęć jest żle opisana i przedstawia UN-UN. Jednak jeśli ktoś wytrwale pokopie i poczyta dotrze do właściwej informacji.

W moim zostały użyte 3 rdzenie dwuotworowe BN-43-202 (takiech akurat miałem nadmiar w szufladzie :-) ) Są to tak na prawdę odpowiednio połączone 3 baluny 1:1. Trochę wskazówej znajdziecie tutaj : http://sp5jnw.sem.pl/technika/baluntesthtm/baluntest.html

W końcu wszystko trafiło na dach. Dystanse wykonane są z elektroinstalacyjnej rurki PCV.

Piewsze wrażenia :

Po włączeniu radia byłem zaskoczony. W końcu słyszę coś na 80-tce. Szybka łączność z kolegą z Warszawy, on 35W FD4 dał mi raport 54, ja 10W T2FD dałem mu 57. Obsłuchałem pasma, dokonałem pomiarów, zrobiłem parę QSO na CW, teraz czas na rozpoznanie bojem. Planuję wystartować w EUHFC, oraz może z doskoku w zawodach W hołdzie uczestnikom PW 1944.

Wynikami oczywiście podzielę się w odpowiednim czasie, start w dużych awodach będzie chyba najlepszym sprawdzianem przydatności tej anteny.




Linkownia :

http://eagle.um.zielona-gora.pl/otpzk32/pliki/Antena_T2FD.pdf
https://en.wikipedia.org/wiki/T2FD_antenna
http://www.hard-core-dx.com/nordicdx/antenna/wire/t2fd.html
http://www.hard-core-dx.com/nordicdx/antenna/wire/t2design.html
http://www.hard-core-dx.com/nordicdx/antenna/wire/t2fdfeed.html
http://www.hard-core-dx.com/nordicdx/antenna/wire/t2fdcomp.html